Co to jest drewno kawałkowe?

Drewno kawałkowe to jedno z najstarszych i najpowszechniejszych paliw stosowanych do ogrzewania domów. W praktyce jest to drewno opałowe, które zostało po docinaniu drewna na wymiar. Drewno kawałkowe jest szeroko wykorzystywane w gospodarstwach domowych oraz przemyśle. Często nazywane biomasą. Wiecie ze drewno zaliczane jest jako odnawialne źródło energii?

Czym charakteryzuje się drewno kawałkowe?

W związku z wymaganiami wielu współczesnych piecy opałowych odpady po docinaniu należy dostosować do wymagań, dlatego są poddawane dalszej obróbce. Po zebraniu kawałków, kieruje się je np. do rembaka nożowego albo bijakowego i w ten sposób produkuje się zrębkę drzewną, która może być zastosowana do wytworzenia energii elektrycznej i/lub cieplnej. Może być stosowane również do produkcji płyt drewnopochodnych czy peletu.

Dobre drewno kawałkowe charakteryzuje się kilkoma kluczowymi cechami, które decydują o jego wartości jako materiału opałowego:

1. Gęstość: im gęstsze drewno, tym więcej energii (ciepła) można uzyskać z jego spalania. Co nie jest bez znaczenia, jeżeli chodzi o ogrzewanie domów drewnem. Drzewa liściaste, takie jak dąb, buk czy grab, są bardziej gęste i wydzielają więcej ciepła w porównaniu do drzew iglastych, takich jak sosna czy świerk.
2. Wilgotność: wilgotność drewna kawałkowego ma ogromny wpływ na jego wartość opałową. Świeżo ścięte drewno zawiera dużo wody, co obniża jego efektywność spalania. Drewno powinno być sezonowane (suszone) przez co najmniej 1-2 lata, aby osiągnęło optymalną wilgotność na poziomie 15-20%. A do pieca wkładamy po prostu suche drewno.
3. Kaloryczność: to ilość energii, jaką można uzyskać ze spalania określonej ilości drewna. Drewno liściaste zazwyczaj ma wyższą kaloryczność niż drewno iglaste, co czyni je bardziej efektywnym paliwem.

Jeżeli tych trzech cech nie weźmie się pod uwagę to można śmiało stwierdzić, że palenie drewnem negatywnie wpływa na np. stan kominów czy piecy.

Zastosowanie drewna kawałkowego

Drewno kawałkowe znajduje szerokie zastosowanie w różnych miejscach i na różne sposoby:

1. Ogrzewanie domów: spalanie drewna jest najczęściej używane do ogrzewania domów jednorodzinnych, zwłaszcza na terenach wiejskich i podmiejskich. Piece na drewno oraz kominki opalane drewnem kawałkowym są popularne ze względu na efektywność oraz przyjemny, naturalny klimat, jaki tworzą. Drewno, pozytywna energia opałowa, ale też tworząca klimat w domu w kominkiem.
2. Piece kaflowe i kuchnie węglowe: drewno kawałkowe jest także stosowane w tradycyjnych piecach kaflowych oraz kuchniach węglowych, które nadal są obecne w wielu starszych domach.
3. Przemysł drzewny: w przemyśle drzewnym, drewno kawałkowe może być używane do suszenia tarcicy oraz wytwarzania węgla drzewnego.

Rodzaje drewna kawałkowego można również sklasyfikować ze względu na ich zastosowanie. Każdy rodzaj drewna ma różne właściwości, które decydują o jego przydatności do określonych celów, takich jak ogrzewanie w kominku, produkcja węgla drzewnego czy wykorzystywanie w formie biomasy. Poniżej znajdziesz opis głównych rodzajów drewna kawałkowego w zależności od zastosowania.

1. Drewno Kawałkowe do kominka

Drewno przeznaczone do kominka musi spełniać kilka kryteriów, aby zapewnić efektywne i bezpieczne spalanie. Oto kluczowe cechy:

3. Gatunki drewna: Do kominka najlepiej nadaje się drewno z drzew liściastych, takich jak dąb, buk, grab i jesion. Te gatunki są gęste, dzięki czemu spalają się powoli, dając dużo ciepła. Brzoza również jest popularna, choć szybciej się spala, ale łatwo się zapala i tworzy ładny, jasny płomień.
4. Wilgotność: Drewno do kominka powinno być dobrze sezonowane, z wilgotnością nie wyższą niż 15-20%. Zbyt mokre drewno będzie się trudniej zapalać, wydzielać dużo dymu i powodować osadzanie się sadzy w kominie.
5. Rozmiar Kawałków: grubość kawałka drewna w tym przypadku nie jest bez znaczenia. Drewno kawałkowe do kominka jest zazwyczaj cięte na kawałki o długości od 25 do 40 cm, co umożliwia łatwe układanie i efektywne spalanie w palenisku.

2. Drewno Kawałkowe do produkcji węgla drzewnego

Węgiel drzewny jest produkowany poprzez pirolizę drewna, czyli proces wypalania drewna w warunkach beztlenowych. Rodzaj drewna użytego do produkcji węgla drzewnego ma kluczowe znaczenie dla jakości końcowego produktu:

3. Gatunki drewna: Do produkcji węgla drzewnego najlepiej nadaje się drewno liściaste, takie jak buk, dąb, brzoza czy grab. Te gatunki drewna są bogate w węgiel, co pozwala uzyskać wysokiej jakości węgiel drzewny o wysokiej kaloryczności.
4. Wilgotność: Drewno do produkcji węgla drzewnego powinno być stosunkowo suche, ale nie musi być sezonowane tak długo jak drewno do kominka. Ważne jest jednak, aby wilgotność była odpowiednio niska, aby proces pirolizy przebiegał efektywnie.
5. Rozmiar kawałków: Drewno do węgla drzewnego jest zazwyczaj cięte na mniejsze kawałki, aby zapewnić równomierne palenie drewna. Wielkość kawałków może się różnić w zależności od procesu produkcyjnego.

3. Drewno kawałkowe jako biomasa

Biomasa to szeroka kategoria, do której zalicza się również drewno kawałkowe używane do produkcji energii w formie paliw stałych, takich jak pelety, brykiety czy bezpośrednie spalanie w kotłach przemysłowych:

3. Gatunki drewna: Biomasa drzewna może pochodzić zarówno z drzew liściastych, jak i iglastych. Sosna, świerk oraz topola są często używane ze względu na ich szybszy wzrost i dostępność. Drewno liściaste, choć droższe, oferuje wyższą wartość opałową i jest preferowane w niektórych zastosowaniach.
4. Wilgotność: Drewno do biomasy powinno mieć niską wilgotność, podobnie jak w przypadku drewna do kominka, aby zapewnić efektywne spalanie i minimalizować emisję zanieczyszczeń.
5. Rozmiar kawałków: W przypadku drewna używanego jako biomasa, może ono być cięte na małe kawałki lub rozdrabniane na wióry. Drobno zmielone drewno może być następnie prasowane w pelety lub brykiety, co zwiększa jego gęstość i ułatwia transport oraz magazynowanie. W rezultacie ogrzewanie drewnem w tej postaci jest łatwiejsze.

Najlepsze i najgorsze gatunki drewna kawałkowego

Najlepsze gatunki drewna kawałkowego

• Dąb: Bardzo gęste i twarde drewno, które pali się długo i stabilnie, zapewniając wysoką wartość kaloryczną.
• Buk: Charakteryzuje się wysoką kalorycznością oraz równomiernym spalaniem. Jest często wybierane ze względu na swoją dostępność i doskonałe właściwości opałowe.
• Grab: Uważany za jedno z najlepszych drzew do spalania, grab pali się długo i daje bardzo dużo ciepła.

Najgorsze gatunki drewna kawałkowego

• Sosna: Drewno sosnowe jest łatwe do zdobycia i stosunkowo tanie, jednak ma niższą wartość kaloryczną i jest bardzo żywiczne, co może prowadzić do większego osadzania się sadzy w kominie.
• Świerk: Ma podobne właściwości do sosny – jest lekki, szybko się pali i nie dostarcza tak dużej ilości ciepła jak gatunki liściaste.
• Topola: Ma niską gęstość, szybko się spala i dostarcza niewielką ilość ciepła, dlatego nie jest zalecana jako główne źródło opału.

Skąd pochodzi drewno kawałkowe?

Drewno kawałkowe pochodzi zazwyczaj z lokalnych lasów, co czyni je ekologicznym wyborem, gdyż nie wymaga długiego transportu. W Polsce i Europie Środkowej, najczęściej pozyskuje się je z drzew liściastych. W regionach górskich i leśnych, drewno kawałkowe może pochodzić z różnych gatunków, zależnie od dostępności.

Do czego nie używać drewna kawałkowego?

Drewno kawałkowe nie jest zalecane do stosowania w:

1. Grillach i wędzarniach: ze względu na obecność żywicy i innych substancji w drewnie iglastym, jego spalanie może powodować nieprzyjemny smak i zapach jedzenia. Najlepiej do tego celu używać specjalnie przygotowanego drewna liściastego.
2. Nowoczesnych piecach gazowych: nowoczesne systemy grzewcze, takie jak piece gazowe, nie są przystosowane do spalania drewna kawałkowego i mogą ulec uszkodzeniu, jeśli takie paliwo zostanie w nich użyte.
3. Kominkach bez odpowiedniej wentylacji: palenie biomasy drzewnej na, szczególnie świeże lub z wysoką wilgotnością, może powodować duże ilości dymu, co przy niedostatecznej wentylacji może prowadzić do zadymienia pomieszczeń i osadzania się sadzy w kominie.

Drewno kawałkowe to skuteczny i ekologiczny sposób na ogrzewanie domów, zwłaszcza na terenach wiejskich i podmiejskich. Wybór odpowiedniego gatunku drewna, jego sezonowanie oraz właściwe użycie są kluczowe dla osiągnięcia najlepszych wyników w ogrzewaniu. Choć nie każdy rodzaj drewna kawałkowego nadaje się do wszystkich zastosowań, jego wszechstronność i dostępność sprawiają, że jest to paliwo z przyszłością, które jednocześnie ma swoje korzenie głęboko w przeszłości.