Donec efficitur, ligula ut lacinia
viverra, lorem lacus.

Skąd się bierze drewno? Poznaj źródło tego wszechstronnego materiału
Drewno od wieków stanowi podstawowy materiał budowlany i wykończeniowy, wykorzystywany w różnorodnych formach, od mebli po konstrukcje budowlane. Jego popularność wynika z trwałości, estetyki oraz stosunkowo łatwego dostępu. Warto jednak zrozumieć, skąd dokładnie bierze się drewno i jakie procesy obejmuje jego pozyskiwanie, zanim trafi do naszych domów i ogrodów.
Skąd się bierze drewno?
Drewno i jego popularność wynika z trwałości, estetyki oraz łatwości obróbki. Zarządzanie tymi zasobami obejmuje nie tylko ścinanie starych drzew, ale również sadzenie nowych, co gwarantuje odnawialność drewna jako zasobu naturalnego.
Lasy – naturalne źródło drewna
Podstawowym źródłem drewna są lasy, to raczej nic odkrywczego.
Natomiast… żyjemy w czasach, kiedy uprawiana jest tzw. gospodarka leśna, a lasy dzielone są na naturalne i gospodarcze.
W lasach naturalnych drzewa rosną bez bezpośredniej interwencji człowieka, podczas gdy lasy gospodarcze są zarządzane w sposób umożliwiający zrównoważone pozyskiwanie drewna. To z tych ostatnich najczęściej pochodzi drewno użytkowe. Zarządzanie takimi lasami obejmuje planowanie cyklów wzrostu i ścinania drzew, co zapewnia ciągłość zasobów drewna bez degradacji środowiska naturalnego.
Lasy państwowe – gwarancja zrównoważonego rozwoju?
W wielu krajach, w tym w Polsce, znacząca część lasów to lasy państwowe (tutaj). Są one zarządzane przez państwowe instytucje, takie jak Lasy Państwowe , które dbają o to, aby eksploatacja lasów odbywała się zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Dzięki temu drewno jest pozyskiwane w sposób kontrolowany, zarówno pod względem ilości, jakości , jak też gatunków, minimalizując negatywne skutki dla ekosystemów leśnych i bioróżnorodności.
Jak pozyskuje się drewno?
Skoro wiadomo skąd to warto też wiedzieć, jak pozyskuje się drewno w Polsce.
Proces pozyskania drewna
Pozyskanie drewna rozpoczyna się od wyboru drzew do wycinki, co jest dokładnie planowane przez leśniczych i inżynierów leśnictwa. Drzewa są ścinane w odpowiednim wieku i porze roku, co ma kluczowe znaczenie dla jakości drewna. Po ścięciu, drewno jest oczyszczane z gałęzi, a następnie transportowane do tartaków.
Przetwarzanie w tartaku
W tartaku drewno jest przetwarzane na różnego rodzaju materiały, takie jak: deski, bale czy sklejka. Proces ten obejmuje obróbkę mechaniczną – piłowanie, szlifowanie i suszenie – co jest niezbędne do uzyskania odpowiedniej jakości i wymiarów produktów drewnianych. Co więcej, tartak też produkuje materiał zależy od gatunków. Przetwarzanie twardego dębu to inny temat od pracy np. z brzozą, czy , więcej o rodzajach i właściwościach gatunków znajdziesz na naszym blogu np. we wpisie o jesionie( tutaj) czy o charakterystyce drewna jodłowego ( tutaj) .
Dlaczego warto dbać o zrównoważone pozyskiwanie drewna?
Zrównoważone zarządzanie lasami ma znaczenie nie tylko dla środowiska. Równowaga w zarządzaniu przemysłem leśnym jest też znaczące dla przemysłu drzewnego i konsumentów. Tak, ma znaczenie z jakiego drewna korzystają fabryki przy produkcji mebli czy drewna opałowego.
Dzięki odpowiedzialnym praktykom leśnym, lasy mogą regenerować się, powierzchnia lasów utrzymuje się na stabilnym poziomie jednocześnie dostarczając drewna dla przyszłych pokoleń, a także pełniąc swoje funkcje ekologiczne, takie jak: sekwestracja dwutlenku węgla, ochrona bioróżnorodności i regulacja cyklu wodnego.
Oto kilka powodów, dla których warto przywiązywać dużą wagę do zrównoważonych praktyk leśnych:
- Ochrona ekosystemów leśnych
Zasoby drzewne bez systemowych rozwiązań nie są nieskończone. Lasy są domem dla wielu gatunków roślin i zwierząt, a ich zdrowie i stabilność wpływają na bioróżnorodność na całym świecie. Zrównoważone pozyskiwanie drewna zapewnia, że lasy nie są nadmiernie eksploatowane, co pomaga w zachowaniu ich funkcji ekologicznych.
- Zmniejszenie emisji dwutlenku węgla
Lasy a w zasadzie drzewa odgrywają podstawową rolę w pochłanianiu dwutlenku węgla z atmosfery, co jest ważne w kontekście walki ze zmianami klimatycznymi. Przez utrzymanie zdrowych i rozległych lasów, zrównoważone metody pozyskiwania drewna przyczyniają się do zmniejszenia ogólnej ilości CO2 w atmosferze.
- Zapewnienie zasobów na przyszłość
Zrównoważone zarządzanie lasami zapewnia i dowodzi trwałości lasów i tego, że zasoby drewna nie zostaną wyczerpane. To oznacza, że przyszłe pokolenia również będą miały dostęp do drewna jako zasobu, co jest istotne dla wielu sektorów gospodarki, od budownictwa po produkcję papieru i mebli.
- Wspieranie lokalnych społeczności
Wiele społeczności na całym świecie jest zależnych od lasów jako źródła dochodu. Zrównoważone praktyki leśne zapewniają długoterminową stabilność tych społeczności poprzez ciągłe dostarczanie zasobów, które można komercyjnie wykorzystać, jednocześnie dbając o ich środowisko naturalne.
- Promowanie odpowiedzialnej konsumpcji
Poprzez promowanie zrównoważonych praktyk w pozyskiwaniu drewna, konsumenci stają się bardziej świadomi swojego wpływu na środowisko. To z kolei prowadzi do większego popytu na produkty certyfikowane jako zrównoważone, co wzmacnia globalne działania na rzecz ochrony środowiska.
- Zachowanie piękna krajobrazów
Lasy są nie tylko funkcjonalne, ale również piękne i stanowią ważną część krajobrazu naturalnego. Zrównoważone zarządzanie lasami pomaga w zachowaniu ich naturalnego piękna dla celów rekreacyjnych i turystycznych.
Pozyskiwanie drewna egzotycznego i światowe problemy pozyskiwania drewna
Pozyskiwanie drewna egzotycznego, ze względu na jego unikalne właściwości i piękno, od dawna cieszy się dużym zainteresowaniem na światowym rynku. Jednak proces ten jest również źródłem wielu problemów środowiskowych, społecznych i ekonomicznych
Problemy związane z pozyskiwaniem drewna egzotycznego
Zrozumienie skomplikowanego problemu pozyskiwania drewna i jego wpływu na globalne środowisko i społeczeństwa jest niezwykle znaczące dla podejmowania świadomych decyzji, zarówno jako konsumenci, jak i jako obywatele. drewno egzotyczne tak pożądane i lubiane to boryka się z zupełnie innymi problemami niż to wycinane z polskich lasów i systemowo zadbane. Problemy światowe w pozyskiwaniu surowca to między innymi:
- Wylesianie i degradacja środowiska: drewno egzotyczne pochodzi często z tropikalnych lasów deszczowych, które są wyceniane za ich bioróżnorodność i zdolność do sekwestracji węgla. Nadmierne wycinki prowadzą do wylesiania, co z kolei ma katastrofalne skutki dla lokalnych ekosystemów, zmniejsza bioróżnorodność i przyczynia się do zmian klimatycznych.
- Konflikty z miejscowymi społecznościami: lasy, z których pozyskiwane jest drewno egzotyczne, często są domem dla rdzennych społeczności, które zależą od nich pod względem kulturowym, duchowym i ekonomicznym. Wycinka drzew bez konsultacji z lokalnymi społecznościami może prowadzić do konfliktów i degradacji warunków życia tych ludzi.
- Nielegalny wyrąb: drewno egzotyczne jest cenne na rynkach międzynarodowych, co prowadzi do nielegalnego wyrębu i sprzedaży drewna, unikania opłat licencyjnych i podatków, co z kolei podważa wysiłki na rzecz zrównoważonego zarządzania lasami.
- Zagrożenie dla gatunków: Wiele drzew, z których pozyskuje się drewno egzotyczne, jest zagrożonych wyginięciem z powodu nadmiernej eksploatacji. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje wiele z nich jako zagrożone, co podkreśla potrzebę ochrony i zrównoważonego zarządzania. Przykładem są takie gatunki jak: orangutany z Borneo i Sumatry to jedne z najbardziej rozpoznawalnych ofiar nielegalnego wyrębu lasów, czy lemury na Madagaskarze.
Drewno to materiał, który na każdym kroku swojej „kariery” wymaga starannego planowania i zarządzania, od chwili, gdy jako młode drzewo rośnie w lesie, aż po moment, gdy jako wykończeniowy element wnętrza trafia do naszych domów. Zrozumienie, skąd się bierze drewno, jakie skutki niesie pozyskiwanie go w sposób nielegalny i niezrównoważony pozwala nam docenić jego wartość i znaczenie zarówno w kontekście ekonomicznym, jak i ekologicznym.